Türkiye - Rusya Karma Ekonomik Komisyonu 13. Dönem Toplantısı Moskova'da Düzenlendi

Türkiye - Rusya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 13. Dönem Toplantısı, Rusya'nın başkenti Moskova' da düzenlendi. Toplantı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız ile Rusya Enerji Bakanı Aleksandır Novak başkanlığında gerçekleştirildi.  Toplantının ardından Yıldız ve Novak, KEK toplantısı nihai protokolünü parafe etti.

Yıldız, daha sonra ortak basın toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye'nin doğalgazla ilgili ihtiyacının artarak sürdüğünü vurguladı. "Bu konuda Gazprom’un vereceği fiyat tekliflerini müzakere edeceğiz" diyen Yıldız, iki ülkenin de bu projeyi geliştirmek istediğinin altını çizdi.

Yıldız, "Fiyat indirimine yönelik bir teklifimizin olduğunu ve bu formülün bize böyle bir revizyon hakkı verdiğini belirtmiştik. Bu konuda Gazprom’un karşılıklı olarak gerekli adımları atacağını kanaatimizi koruyoruz" ifadelerini kullandı. Gazprom'un piyasa koşullarında teklif vereceğine inandığını dile getiren Yıldız, "Bu yeni bir kontrat ve karşılıklı ülkelerimizin ekonomik fizibiliteleri dikkate alınarak yapılacaktır" dedi. 

"Toplam elektriğimizin yüzde 22-23'ünü Rus gazıyla üretiyoruz"

Yıldız, Rusya'dan gazın sevk edilmesi durumunda Türkiye'nin 2015’in hemen başında gaz almaya hazır olduğunu belirterek, ancak Gazprom'a göre bunun 2016 başında gerçekleştirebileceğini aktardı. Rus şirketlerinin Türkiye'de elektrik üreten tesislerin özelleştirilmesiyle ilgilendiği yönündeki bir soruya da cevap veren Yıldız, şöyle konuştu:

"Türkiye'de elektrik üretimi açısından baktığınızda Rusya’dan ithal ettiğimiz gazın ciddi bir yeri vardır. Türkiye elektriğin yüzde 43’lük kısmını doğalgazdan elde etti. Bu rakam bu yıl kuraklıkla beraber 45-46’ya çıktı. Doğalgazın yarısını Rusya’dan aldığımız için toplam elektriğimizin yüzde 22-23'ünü Rus gazıyla üretiyoruz. Elektrik üretim santrallerinin özelleşmesiyle ilgilenecek Rus firmalarına, diğer firmalarda olduğu gibi ihaleyi açabileceğimizi bu vesileyle söylüyorum." 

Akkuyu Santrali'nin ÇED raporu 

Yıldız, Akkuyu Nükleer Santrali'nin Çevre Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunun tamamlanarak Çevre ve Şehircilik Bakanı'nın onayına sunulduğu bilgisini paylaştı. Nükleer santralin yapılmasıyla alakalı her iki ülkenin kararlılığının sürdüğünü vurgulayan Yıldız, ÇED raporuyla ilgili gerekli değerlendirme yapıldıktan sonra sonucunun kamuoyuyla paylaşılacağını anlattı.

"Akkuyu projesinde daha da hızlanmamız kanaatindeyim"

Yıldız, "Stres testlerinden geçebilecek, güvenli ve sürdürülebilir bir enerji kaynağına sahip olmak için hep beraber yoğun bir çaba sarf etmeye devam edeceğiz. Akkuyu projesinde daha da hızlanmamız gerektiğini soruyorsanız, ben de aynı kanaatteyim, daha da hızlanmamız lazım" yorumunu yaptı.

"Rusya'ya tarım ihracatını iki kat artırmak istiyoruz" 

Yıldız, Putin’in Türkiye ziyareti öncesi gerçekleşen KEK toplantısının her iki ülke için de büyük önem taşıdığını söyledi. Türkiye ve Rusya arasındaki ticaret hacminin 33 milyar dolara yaklaştığını anımsatan Yıldız, bu hacmin, iki ülke liderleri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gösterdiği 100 milyar dolarlık hedef doğrultusunda geliştirilmesi için gayret ettiklerini belirtti.

Yıldız, görüşmelerinde, serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi, enerji, ulaşım, tarım, turizm, müteahhitlik ve yatırımlar gibi birçok alanda görüş alışverişinde bulunduklarını aktardı. Türkiye'nin Rusya'ya 1,3 milyar dolar hacmindeki tarım ihracatını, süt ve süt ürünleri, tavuk eti ve yumurta gibi kalemlerle bir yıl içinde az iki katına çıkarmayı hedeflediklerine işaret eden Yıldız, Türkiye'nin ev sahipliği yapacağı G20 platformunda, bölgeyi ilgilendiren hususlarda Rusya ile beraber çalışmak istediklerine dikkati çekti. 

"Gaz artırımıyla ilgili teknik şartlar ve koşullar müzakere ediliyor"  

Rusya Enerji Bakanı Novak da görüşmelerde Mavi Akım üzerinden Türkiye'ye yapılan gaz sevkiyatında artış talebinin yanı sıra Türkiye'deki elektrik enerjisi üreten tesislerinin özelleştirilmesi konusundaki olası iş birliğinin değerlendirildiğini ifade etti. Rusya'dan Türkiye'ye gaz sevkiyatının mevcut anlaşma gereği sürdüğünü hatırlatan Novak, "Görüşmede Türkiye’ye sevk edilecek gazın artırılması konusunu değerlendirdik. Artırımla ilgili teknik şart ve koşullar müzakere ediliyor. Bu çalışmalar BOTAŞ ve Gazprom tarafından yürütülüyor. Gaz indirimi konusunda da iki şirket arasında görüşmeler devam ediyor" değerlendirmesinde bulundu. 

Rus Bakan, gaz sevkiyatında artış yapılması için bazı fizibilite çalışmaları yapılması gerektiğini kaydederek, bazı yeni yatırımların söz konusu olabileceğini ve bunun fiyatlara ne kadar etki edeceğinin belirlenmesi gerektiğini anlattı. Türkiye'nin Rusya için stratejik öneme sahip bir ülke olduğunu vurgulayan Novak,  Türkiye-Rusya ikili ticaret hacminde bu yıl yaklaşık yüzde 1'lik artış beklediklerini dile getirdi.

Novak, tüm alanlarda ticaret hacminin artarak geliştiğinin altını çizerek, tarımda ise çok daha yüksek bir artışın sağlandığına da dikkati çekti. 

Yıldız, Gazprom Başkanı Aleksey Miller'le görüştü  

Bu arada Bakan Yıldız, KEK toplantısı öncesi Rus mevkidaşı Novak ve Gazprom Başkanı Aleksey Miller'le ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Yıldız-Miller görüşmesinde, Türkiye'nin gaz artışı ve fiyat indirimi talebi gibi konular değerlendirildi. 

KEK Eşbaşkanları Yıldız ve Novak tarafından parafe edilen KEK Toplantısı Nihai Protokolü, 1 Aralık’ta Türkiye'de düzenlenecek "Üst Düzey İşbirliği Konseyi"nde bir araya gelecek Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin tarafından imzalanacak. 

Bakan Yıldız, KEK toplantısının ardından Novak'ın verdiği öğle yemeğine de katıldı. Yıldız'ın Moskova temasları yemeğin ardından diğer programlarla devam edecek. 

Bakan Yıldız Türkiye - Rusya KEK toplantısını değerlendirdi 

Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 13. Dönem Toplantısı'nı değerlendiren Yıldız, "toplantının son derece faydalı, başarılı ve verimli geçtiğini" ifade etti. 

Yıldız, Rusya'dan Türkiye'ye gelen doğalgaz seviyesinde azalma olduğu yönündeki soruya "Batı hattından günlük 42 milyon yerine, 26-28 milyon metreküp seviyesinde gaz alıyoruz. Bu bizim için iyi bir şey değil. Sorun 3 haftadan bu yana böyle devam ediyor. Ümidim ve inancım Gazprom'un bunu kısa zamanda telafi edeceği yönündedir. Biz isteklerimizi kendilerine ilettik. Gazın miktarı en az kontrakt miktarı kadar olmalıdır" karşılığını verdi.  

Mavi Akım boru hattından gelen doğalgazda sorun yaşanmadığını kaydeden Yıldız, "Gazprom, dünyanın en büyük doğalgaz firmalarından, verdikleri taahhüdü yerine getireceklerini düşünüyorum" değerlendirmesinde bulundu. 

Yıldız, kış aylarının yaklaşmasıyla ihtiyaçların en üst seviyeye ulaşacağı bir noktaya doğru gidildiğine vurgu yaparak, sorunun Gazprom'un kendi depolamaları ve ihtiyaçlarıyla alakalı teknik bir nedenden kaynaklandığını ifade etti. 

Ocak 2015 itibarıyla fiyat revizyonu hakkına sahip her iki tarafın da bu hakkını kullanmak isteyeceğini aktaran Yıldız, "Bu manada olumlu bir görüşme geçti. Türkiye'nin öyle coğrafi bölgeleri var ki kışın kullandığı gaz yazın kullandığının 22 katı. Bu nedenle kış aylarındaki ihtiyacın zamanında karşılanması lazım" diye konuştu.

İŞID petrolünün satışı

Yıldız, "Türkiye'nin terör örgütü IŞİD' petrolünü aldığı" yönünde çıkan iddialara ilişkin soruya "Bunlar, Türkiye'nin yurt dışındaki itibarının sarsılmasına dönük çalışmalar" cevabını verdi. 

Türkiye'nin hukuk devleti olduğunun altını çizen Yıldız, "Hukukun dışında herhangi bir tavırda bulunulmasının söz konusu olmayacağını belirtti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız, "Biz bunu konuşanları, bu iddiayı ortaya atanları ispata davet ettik. Herhangi bir resmi kurumu, hükümet yetkilisi ve kamu bu işin içindeyse delillerini bize getirin dedik. Bunu söyleyeli bir buçuk ay oldu halen bekliyoruz. Böyle bir şey söz konusu değil" ifadelerini kullandı. 

Bu iddiaların "Türkiye'nin gerek enerji sektörü, gerekse farklı nedenlerle yurt dışındaki itibarının sarsılmasına dönük çalışmalar" olduğunu ifade eden Yıldız, "Rusya ile olan nükleer santral projemizi, Türkiye atom bombası yapıyor şeklinde tercüme etmekte aynı mantığın neticesidir" değerlendirmesinde bulundu.  

Öte yandan Yıldız, Türkiye'nin Rusya'dan ulaştırmayla alakalı kotaların kaldırılmasını talep ettiğini belirterek, en azından 37 bin tır olan kotanın daha daha artırılması gerektiğini kaydetti.