"Mini YEKA yarışmaları 2020'nin ilk yarısında gerçekleştirilecek"
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye Elektrik Sanayi Birliğinin (TESAB) 16. Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin son 18 yılda büyük bir değişim yaşadığını, birçok dönüşümü hayata geçirdiklerini söyledi.
Enerji sektörünün bu dönüşümden etkilendiğine işaret eden Dönmez, "Elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti konusunda Türkiye bugün örnek gösterilen, rol model alınan bir ülke konumuna yükseldi. Türkiye'nin her sektöründe, şehrinde ve bireyinde rahatlıkla görebileceğimiz bu dönüşüm, enerji sektörümüzde de çarpıcı şekilde ortaya çıktı. Enerji sektörümüzün 20 yılda yaşadığı dönüşümle dünyayı yakaladık." değerlendirmesinde bulundu.
"Kalitenin hızla artmasını sağladık"
Dönmez, Türkiye'nin dünya standartlarında elektrik piyasasına kavuşması için rekabeti ve kaliteyi merkeze alan bir elektrik piyasası hedefini ortaya koyduklarını belirterek, "Özel sektörün etkin ve hızlı şekilde sürece dahil edilmesini ve kalitenin hızla artmasını sağladık. Aslında TESAB'da bu felsefemizin sonuçlarından birisi olarak ortaya çıktı ve bugün kamu-özel sektör birlikteliğine bayraktarlık yapıyor." ifadesini kullandı.
Enerji sektöründeki rekabet sonucunda üretim, kurulu güç, iletim ve dağıtım ağı gibi temel göstergelerde artış yaşandığını aktaran Dönmez, şöyle devam etti:
"2002 yılında 31 bin megavat olan kurulu gücümüzü sadece 18 yılda üçe katlayarak 91 bin megavatın üzerine çıkardık. Yerli ve yenilenebilir kaynaklı üretim anlayışımız bu artışın bel kemiğini oluşturdu. Bugün kurulu gücümüzün yüzde 60'dan fazlası yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklı. Sadece yenilenebilir kaynaklı kurulu gücümüz ise yüzde 50 seviyelerine ulaştı. 2019'da elektriğin yüzde 62'sini yerli ve yenilenebilir kaynaklardan üretmemiz hep birlikte ulaştığımız bir başka başarı. Mayıs 2019'da önemli bir rekora imza atarak elektriğimizin yüzde 75'ini yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elde ettik."
Mini YEKA yarışmalarında yüksek katılım beklentisi
Dönmez, Mini YEKA yarışmaları için şartname ve sözleşme taslağı hazırlıklarının tamamlandığına dikkati çekerek, "Mini YEKA yarışmalarımızla yüksek katılımlı bir sektöre doğru ilerliyoruz. Bu hususta yasa değişikliği tamamlanacak. Yakın zamanda Resmi Gazete'de yarışma ilanını yayımlayacağız ve 2020'nin ilk yarısında ilk yarışmamızı gerçekleştireceğiz. Yaklaşık 40 şehrimizde,10-40 megavat arasında değişen güneş projelerimiz olacak." ifadesini kullandı.
Elektrik üretim-tüketim zincirinin tüm dünyada değiştiğini anlatan Dönmez, Türkiye'nin lisanssız kurulu gücünün 6 bin 200 megavat düzeylerinde olduğunu ve bunun yüzde 92'sinin güneş enerjisi santrallerinden geldiğini aktardı.
Bakan Dönmez, tamamlandığında Ankara ve İzmir'in toplam elektrik ihtiyacına denk bir üretim gerçekleştirecek Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ndeki çalışmaların kesintisiz devam ettiğini, ilk reaktörün 2023'te devreye gireceğini bildirdi.
"Petrol fiyatlarının düşük seviyelerde kalıcı olup olmayacağını da bugünden söylemek erken"
Bakan Dönmez, son zamanlarda küresel petrol talebindeki düşüşün birçok etkene bağlı olduğunu ifade ederek, küresel petrol piyasasına çok yönlü bakılması gerektiğini kaydetti.
Koronavirüsün (Kovid-19) ekonomileri zincir halinde etkilediğine dikkati çeken Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biliyorsunuz petrol, ağırlıklı olarak ulaştırma sektöründe kullanılıyor. Orada da ya insan taşıyorsunuz ya da yük taşıyorsunuz. Virüsün etkili olduğu yerlerde üretim düştü, üretim düşünce malzemelerin taşınması azalmış oldu. Keza insanların bir yerden bir yere gitme ihtiyacı da sınırlanmış oldu, bunun etkisinde de petrol talebinde bir daralma söz konusu. Geçtiğimiz yıl ortalama 100 milyon varil bir talep tüketim söz konusuydu dünya genelinde, bu ilk çeyrekte ise düşüş trendine girmiş durumda. Mart ayında bu rakam biraz daha artacak gibi gözüküyor. Talebin azalması fiyatlarda trajik düşüşlere de neden oldu."
Petrol fiyatlarının düşük seviyelerde kalıcı olup olmayacağını da bugünden söylemenin erken olduğunu vurgulayan Dönmez, "Sabah saatlerinde 31-32 dolar seviyelerinde olan Brent tipi petrolün varil fiyatı, şu saatlerde 35 dolarlarda seyrediyor." değerlendirmesinde bulundu.
"Türkiye teknoloji üretimi konusunda mutfağa girmeli"
TESAB Başkanı İzzet Alagöz de Türkiye’de teknoloji üretimi konusunda mutfağa girmenin zamanı geldiğini belirterek, "Birlikte çalışalım, araştırma geliştirmenin bu safhasında yer alalım ki teknolojiyi üretelim ve bu teknolojiyi satan ülkelerden biri olalım, alan ülkelerden olmayalım.” diye konuştu.
Türkiye’nin elektrik üretiminde ve iletiminde kullandığı teknolojilerin ve ekipmanların çok azının yerli üretim olduğuna dikkati çeken Alagöz, sanayi üreticileri ve ekipman üreticilerine birlikte çalışma çağrısında bulundu.
Alagöz, teknolojiyi üreten ve satan ülkelerden biri olmanın önemini vurgulayarak, "Eğer bugün bu çalışmaların içerisinde yer almazsak bir süre sonra, 5 yıl sonra, 10 yıl sonra bu teknolojilerin müşterisi olacağız." değerlendirmesinde bulundu.