ETKB - BSTB ve TÜBİTAK Ortak Enerji Projeleri Tanıtım Toplantısı

Türkiye'nin bütün yerli kaynaklarının, yenilenebilir enerji kaynaklarının önünün çok hızlı bir şekilde açılması gerektiğini belirten Yıldız, enerji sektörünün, ülkenin ekonomik büyüme rakamlarından daha hızlı büyümesi gerektiğini vurguladı.
Önceki yıl enerji sektörünün kurulu güçteki büyüme rakamı yüzde 11,4 olduğunu hatırlatan Yıldız, "Geçen yılda yine yüzde 6'lar civarında. Bu yıl benzer bir şekilde bu rakamın oluşmasını bekliyoruz" diye konuştu.
Yerli kaynaklar ve yerli üretim desteklenirken, cari açığa olumsuz etki yapacak yatırım harcamalarına dikkat edilmesi gerektiğini belirten Bakan Yıldız, "Türkiye'de yaklaşık yılda üretimi dağıtımı ve bütün donanımlarıyla beraber, yeri geliyor 12 milyar dolarlık, yeri geliyor 8-9 milyar dolarlık yatırım yapıyoruz. Biz bu pazarı, böyle bir talebi oluşturmuşsak, arzın mutlaka milli kaynaklarımızla beraber oluşması lazım" ifadelerini kullandı.
Yıldız, Türkiye'ye gelen yatırımcıların Orta Doğu ve Afrika'nın da içinde olduğu çok geniş bir pazarı hedeflediğini dile getirdi. Avrupa Birliği'ne karşı bir kısım anti-damping uygulamaları nedeniyle bazı ülkelerden yatırımcıların gelerek Türkiye'de tesislerini kurduğunu ifade eden Yıldız, bu nedenle pazarı yalnızca Türkiye'nin gelişimi, büyümesi ve enerji hedefleri ile aynı oranda görmemek gerektiğine işaret etti.
Yerli üretimin gelişmesi için gerekirse ithal maliyetinin üzerinde de olsa üretim yapılabileceğini söyleyen Yıldız, "Yerli üretim yapmak lazımsa, milli duruş sergilemek lazımsa, buna borcu olanlar yalnızca Enerji ve Sanayi Bakanlıkları değil. Akademisyenler, aydınlar, özel sektör, sanayiciler" diye konuştu.
Nükleer enerji konusuna da değinen Yıldız, şunları söyledi:
"Biz 3. nükleer güç santralleriyle alakalı şu anda mevcut olan pazarı bilerek durdurduk. Bunların yerli mühendislerimiz ve üretimle beraber yapılabilmesini teminen. Yaklaşık 2025-26'ya kadar 8 tane ünite yapılacak. Yaklaşık 9 bin 600 megavatlık santral devreye alınacak ama bu arada 3. nükleer santralin yapımı tamamen yerli üretim üzerine kurulacak.
O yüzden tersine beyin göçünü ancak bu pazar oluştuğunda değerlendirebiliriz. 'Daha önce gel' demek çok gerçekçi olmuyor. Şu anda Amerika'daki Kanada'daki dünyanın farklı ülkelerindeki nükleer güç santralleriyle alakalı yetişmiş Türk bilim adamları da çalışanları da inşallah Türkiye'ye dönmüş olacaklar."
Türkiye'nin 15 Nisan'da Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşleticileri Ağı'na (ENTSO-E) bağlandığını hatırlatan Yıldız, sözlerini şöyle tamamladı:
"Fransa'da üreten birisi eğer iletim hattı müsaitse Ankara'daki bir tüketiciye bunu satabilir veya tam tersi Denizli'deki bir üretim santrali iletim hattı müsait olması halinde o güç nispetinde İngiltere'deki bir yere elektriğini satabilir. Bu kalite açısından son derece önemli bir şey" ifadelerini kullandı.
Biz doğudaki ülkelerin en batısında, batıdaki ülkelerin de ne doğusundaki ülkeyiz. İzole bölgelerle beraber, özellikle İran, Gürcistan, Azerbaycan, Nahçıvan gibi, Irak, Suriye gibi ülkelerle de izole çalışabilecek tarzda bunu gerçekleştirmemiz lazım. Bizim şu anda komşularımızdan; Yunanistan, Bulgaristan dahil elektrikle alakalı iletim şebekesi olmayan herhangi bir komşumuz yok. O yüzden yapacağımız işlemler yalnızca Türkiye'deki gelişimle alakalı değil, aynı zamanda bu bölgedeki işlemlerle bütün yapılacak yatırımlarla alakalı olacaktır."
Bakan Yıldız soruları yanıtladı

Sorular

Bakan Yıldız, TÜBİTAK tarafından yürütülen Milli Güneş Enerjisi Santral Teknolojisi (MİLGES), Milli Hidroelektrik Santral Teknolojisi (MİLHES), Yüksek Gerilim Doğru Akım Teknolojisi (YGDA) ile Milli Türbin Kanadı Teknolojisi (MİLKANAT) projelerinin tanıtımı toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
CHP Genel Sekreteri Gürsel Tekin'in "Türkiye'nin iki gün içinde Suriye'ye gireceğine" ilişkin iddiasının sorulması üzerine Yıldız, "Kaynaklarını açıklasın, biz kaynaklarını tekrar gözden geçirmesini tavsiye ediyoruz kendisine" diye konuştu.

UAEA'nın Akkuyu Raporu

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA), Akkuyu nükleer santrali için hazırladığı raporun, bakanlık tarafından ÇED raporu ile ilgili mahkemeye verilmediği iddiaları üzerine Yıldız, "Kendileri 31 ayrı ülkede bu operasyonlarla alakalı tespitler yapıyorlar. Bu rapor bir denetim raporu değildir. Bizim istediğimiz bir tespit raporudur" değerlendirmesinde bulundu. Yıldız, raporun hukuki bağlayıcılığı olamadığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"ÇED ile alakalı açılan bir davanın konusu bu tespit raporu değildir. Hukuka taraf olabilecek, hukuki bağlayıcılığı olan bir rapor da değildir. O yüzden, bununla alakalı bir gizlilik, bir gizem oluşturmaya çalışmak son derece yanlıdır, kasıtlıdır.
Bu raporda, 'ÇED bir an önce çıksın' diyor. 'Kanuni düzenlemeler yapılmamıştır' diyor. Kanuni düzenlemeleri gönderdik. 'Proje uygulama daire başkanlığı mutlaka daha da geliştirmelidir' deniyor, onu Başbakanlığa gönderdik. 'İnşaat uygulamaları ile alakalı bir firmanın tutulması lazım' diyor, Çek Cumhuriyeti'nden bir firma bunu kazandı. 2013 yılının sonunda hazırlanan tespit raporu şu anda güncelliğini bile yitirdi. Bizim o rapordan yaptığımız, karşılığını verdiğimiz çok nokta var"

Gazprom'dan özel doğalgaz şirketlerine indirim iddiası

Gazprom'un Türkiye'deki özel doğalgaz dağıtım şirketlerine indirim yaptığı haberlerinin sorulması üzerine Yıldız, 2 yıl öncesine kadar özel sektörün fiyatlarının, BOTAŞ'ın alım fiyatlarından daha düşük olduğunu, şimdi ise tam tersi, BOTAŞ'ın alım fiyatlarının özel sektörün alım fiyatlarının altına düştüğünü söyledi.
Gazprom'la yapılan yeni sözleşme görüşmelerinde özel sektörün zarar etmemesini talep ettiklerini belirten Yıldız, "Özel sektör zarar ederse bu gazı getiremez. Biz özel sektörün karına karışmayız ama zarar ederse arzda bir sıkıntı olabilir. Onlar da 'biz zarar ettirmeyeceğiz' dediler" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin 50 milyar metreküplük doğalgaz tüketiminin beşte birinin özel sektör tarafından karşılandığını ifade eden Yıldız, "Önemli olan, Türkiye'nin 50 milyar metreküplük doğalgazın arzını zamanında sağlıyor olmasıdır. Biz bunu sağlıyoruz" dedi.
BOTAŞ olarak bütün ülkelerden ve firmalardan daha ucuza gaz almakla alakalı çabalarının devam edeceğini vurgulayan Yıldız, şöyle konuştu:
"Bu yalnızca Rusya değil, İran gibi diğer farklı ülkelerde de devam edecek. Dünyadaki her bir gelişme bunu etkiler. Nükleer güç santralleri Japonya'da ne kadar fazla kullanılırsa, sıvılaştırılmış gaz fiyatları o kadar düşer. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kaya gazı ne kadar ihraç edilirse fiyatlar o kadar düşer. Bunların her birisi Türkiye'nin lehine olacak gelişmelerdir."
Geçen hafta önlisans başvuruları gerçekleşen rüzgar enerji santralleri için tahsis edilecek üç bin megavatlık kapasiteye 14 katı başvuru alındığını da hatırlatan Yıldız, yatırımcının Türkiye'deki siyasi istikrara ve Türkiye'deki siyasi istikrarın sürdürülebilir oluşuna inancının tam olduğunu, rakamların bunu gösterdiğini söyledi.