Kyoto Protokolü

Aralık 1997 yılında Kyoto’da düzenlenen BMİDÇS 3. Taraflar Konferansında (COP3) kabul edilmiş, 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Ülkemiz Protokol’e 2009 yılında taraf olmuştur. 16 Şubat 2005’te yürürlüğe giren Kyoto Protokolü’ne 191 ülke ve Avrupa Birliği taraftır.

Protokol, BMİDÇS’nin yükünü paylaşmayı amaçlamaktadır. Çerçeve sözleşme ile aralarındaki temel fark hukuki olarak bağlayıcılığa sahip olmasıdır. Protokolün detayları ve uygulamaya hazır hale getirilmesi 7. Taraflar Konferansında (COP7) gerçekleştirilmiştir. Protokol gelişmiş ülkelere daha fazla sorumluluk yüklemiştir. Emisyon azaltımı veya kontrollü artış yükümlülüğü bulunan BMİDÇS EK-1 ülkeleri, Protokol’ün EK-B listesini oluşturmaktadır. Protokol’ün amacı, 2008-2012 yılları arasındaki birinci taahhüt döneminde, EK-B ülkelerin toplam sera gazı salımlarını 1990 düzeyinin % 5 altına düşürülmesidir. . Protokol’ün ikinci taahhüt dönemi 2013-2020 yılları olarak belirlenmiştir. İkinci taahhüt döneminde EK-B listesinde bulunan ülkelerin emisyonlarını 2020 yılında 1990 yılına göre en az %18 azaltması kararlaştırılmıştır. ABD, Japonya, Rusya ve Yeni Zelanda ikinci taahhüt döneminde yer almamışlardır. 

EK-B ülkeleri dışındaki diğer Protokol’e taraf ülkeler EK-Dışı ülkeler olarak adlandırılmakta olup, sera gazı emisyon azaltımı için sayısal yükümlülükleri bulunmamaktadır. Türkiye, Protokol kabul edildiğinde BMİDÇS taraf olmadığı için EK-B listesine dahil edilmemiştir.

Kyoto Protokolü’nün 2020 yılında sona erecek olması ve hiçbir hükmünün taraf ülkelerce tam olarak yerine getirilememesi sebebiyle yeni bir anlaşmaya ihtiyaç duyulmuş, 2020’den sonraki süreç için Paris Anlaşması kabul edilmiştir.