Krom

Krom metalinin ekonomik olarak üretilebildiği tek mineral ise kromittir. Kromit (FeCr₂O₄) minerali ve krom yatakları ultrabazik kayaçlar içinde bulunur. Saf kromite ender rastlanır. Krom cevherinin kimyasal bileşimi sanayideki kullanım alanını belirler. Krom cevherinin endüstrideki kullanım alanlarına göre kimyasal bileşimi ve fiziksel özellikleri ile ilgili sınırlamalar söz konusu iken teknolojik gelişmelere uygun olarak cevherin kimyasal bileşiminden kaynaklanan kullanım sınırlamaları giderek daha esnek hale gelmektedir. Kimyasal cevher olarak tanımlanan yüksek demirli krom cevheri, gelişen teknolojiyle artık metalürji sanayisinde de kullanılabilmektedir.

Türkiye, krom yatakları bakımından zengin bir ülkedir. Çok sayıda krom yatağı bulunan ülkemizdeki başlıca krom yatakları Guleman (Elâzığ), Fethiye, Köyceğiz (Muğla), Sivas-Erzincan-Kop Dağı yöresinde, Mersin ile Kayseri arasında, Balıkesir ile Eskişehir arasında ve İskenderun ile Kahramanmaraş arasında bulunmaktadır. Ülkemizde krom işleyen fabrikalar ise Elazığ, Antalya ve Bursa'da bulunmaktadır.

Türkiye krom üretiminde önemli ülkelerden biridir. Bu pazarda Türkiye'nin önemli rakipleri ise Güney Afrika, Kazakistan ve Hindistan'dır. Türk kromit cevherleri; karbon tarafından kolay indirgendiğinden metal kurtarma randımanının yüksek olması, tüvanan olarak direkt ferrokrom üretiminde kullanılabilmesi, düşük silis içeriği nedeni ile kaliteli metal (FeCr) üretme imkanının olması, yüksek Cr/Fe oranından dolayı yüksek tenörlü metal elde edilmesi, sert olmasının daha az tozlaşmaya yol açması ve cürufun rahat çalışılabilir olması nedenleri ile piyasa avantajı sağlamaktadır. 

Türkiye dünya krom rezervlerinde Güney Afrika, Kazakistan ve Hindistan’dan sonra dördüncü sırada yer almaktadır.

Türkiye'nin krom cevheri üretimi 2022 yılında bir önceki yıla göre %19 artarak yaklaşık 8,28 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılında ise %1,5’lik bir düşüşle 8,16 milyon ton üretim yapılmıştır.

Türkiye üretmekte olduğu kromun bir kısmını cevher ve ara-uç ürün olarak ihraç etmektedir. 2023 yılında yaklaşık 1,55 milyon ton ürün ihraç edilirken yalnızca 123 bin ton ithalat gerçekleştirilmiştir. Aynı yıl ihracattan elde edilen gelir yaklaşık 634 milyon dolar olurken ithalata ödenen tutar ise yaklaşık 107 milyon dolar olmuştur. 2023 yılında kromda yaklaşık 527 milyon dolar dış ticaret fazlası verilmiştir.

Türkiye %40-42 parça krom cevheri fiyatları 2017-2019 yılları arasında dalgalı hareket etmiş, 2019-2021 yılları arasında dengede seyretmiş ve 2021 yılından sonra yükselmeye başlamıştır. Krom cevheri fiyatı 2024 yılı Eylül ayında yaklaşık 420 $/mt olarak gerçekleşmiştir.

Güncelleme Tarihi: 26.12.2024